Andrzejki wydawać by się mogło, że to typowo polskie święto, a jednak jest obchodzone również w Niemczech, Rumunii, Czechach, a także…Szkocji. Dla mieszkańców tej części Wielkiej Brytanii, to najważniejsze święto w roku, dlatego warto je poznać i zobaczyć, czym różni się od naszych andrzejkowych obrzędów.
Andrzejki w Polsce
Andrzejki w Polsce są obchodzone w wieczór poprzedzający dzień imienin Andrzeja, czyli 29 listopada. To zwykle czas wróżb i wszelakich przepowiedni, który miały większe znaczenie w poprzednich stuleciach. Adresatkami tego święta były głównie młode i niezamężne dziewczyny, a rady i przepowiednie zasłyszane w tym dniu, traktowano z dużą powagą. Dziś to święto raczej jest kojarzone z zabawą i okazją do urządzenia przyjęć w niecodziennym stylu, czyli połączonych z zabawami we wróżenie. Popularne jest lanie wosku przez dziurkę od klucza, ustawianie butów w przedpokoju i kierowanie ich po kolei w stronę progu domu, wróżenie ze skórki od jabłka oraz inne zabawy z wykorzystaniem np. kart.
Andrzejki w Szkocji
Patronem Szkocji jest nie kto inny, jak właśnie święty Andrzej, z tego powodu 30 listopada obchodzi się w całym regionie bardzo hucznie. Dodatkowo wszyscy mieszkańcy mają tzw. bank holiday, czyli dzień wolny od pracy oraz szkoły. W odróżnieniu od polskich andrzejek, nie jest to wieczór wróżb, a czas, w którym odbywają się uroczystości religijne i państwowe w zgodzie z tradycjami. Organizuje się także koncerty, imprezy oraz parady. To właśnie 30 listopada zobaczymy na ulicach miast muzyków grających na dudach – przy tej okazji oczywiście będą ubrani w tradycyjne szkockie kilty. Co więcej, z uwagi na to święto zwiedzanie zamku w Edynburgu jest bezpłatne dla każdego.
W tym dniu zajada się również świąteczne potrawy. Z racji tego, że św. Andrzej był rybakiem, na szkockim stole nie może zabraknąć dań rybnych. Najpopularniejsze jest podawanie zupy gotowanej na wędzonej rybie (Cullen Skink). Poza rybą, królują pieczenie z baraniny oraz deser w postaci puddingu ryżowego.
Ponadto często organizuje się wtedy zawody Caber Toss, gdzie uczestnicy próbują podnieść i rzucać ogromną kłodę, zwaną caberem. Caber to zazwyczaj długa, ciężka kłoda drewniana, często mierząca od 5 do 6 metrów długości i ważąca kilkadziesiąt kilogramów. Rzut kłodą nie polega na jak najdalszym wyrzuceniu, a chodzi raczej o precyzję i umiejętność przewrócenia drewnianego pala, tak aby po rzucie zakończył on swój lot i przewrócił się na ziemię w określonym kierunku.
Słówka na andrzejki
- fortune-telling – przepowiadanie przyszłości
- wax divination – wróżby z wosku
- predictions – przepowiednie
- tradition – tradycja
- divination – wróżenie
- magic – magia
- superstition – przesąd/zabobon
- candle – świeca
- horseshoe – podkowa
- midnight – północ
- celebration – świętowanie
- palmistry – chiromancja (wróżenie z dłoni)
- tarot cards – karty tarota
